Ticaret sürecinde, acemi tüccarlar çeşitli hatalar yapabilirler.

Yapılan tüm hatalar, üç ayrı grupta koşullu olarak sınıflandırılabilir:

• Ticaret sistemiyle, onun uygulanması ve yapısıyla ilgili olanlar.
• Sermaye yönetimiyle ilgili olanlar.
• Psikolojiyle ilgili olanlar.

Ticaret Sistemi Hataları

Test Yapmadan Başlamak

İlk hata, ticaret yönteminin, yapılan işlemlerin kapsamlı bir şekilde test edilmemiş olmasıdır.

Bir ticaret yönteminin karlılığını daha doğru bir şekilde değerlendirebilmek için, ticaret sisteminin kapsamlı bir şekilde test edilmesi gereklidir. Bu, geçmiş verilerle test yapabilen özel programlar kullanılarak yapılabilir.

Ayrıca, ticaret platformunda grafiğe bakarak, ticaret yöntemine göre satış ve alımın en uygun anlarını kaydedebilirsiniz. 200’den fazla sanal işlem verisi elde ettiğinizde, ticaret sistemiyle ilgili ana özellikleri belirleyebileceğiniz istatistikler görünecektir:

• Zarar veya kar;
• Test dönemi için getiri;
• Kaybedilen veya kazançlı işlemlerin sayısı;
• Stratejinin maksimum geri çekilmesi.

Eğer sistem, bu tür tarihsel testlerde kar edemiyorsa, kullanılmamalıdır. Bu aşamada, çalışmayan birçok sistem seçeneği elenmiş olur. Bir tüccarın sık yaptığı ölümcül bir hata, sevdiği bir ticaret sistemini kullanmaya başlaması ancak bunun üzerinde ayrıntılı bir tarihsel test yapmamış olmasıdır.

Yanlış Araç

Bir diğer hata türü, ticaret aracının yanlış seçilmesidir. Neredeyse tüm ticaret sistemleri, likit menkul kıymetlere yöneliktir. Düşük likiditeye sahip bir menkul kıymete bir sistem uygulamak büyük kayıplara yol açabilir. Bu, hisse senedi piyasasına başlarken, yüksek likiditeye sahip menkul kıymetlere öncelik verilmesi gerektiği anlamına gelir. Düşük likiditeye sahip menkul kıymetler, yalnızca bunlar için belirli ticaret sistemleri kullananlar için ilgi çekici olacaktır.

Ticaret Planından Sapma

Çoğu zaman, sistemin kuralları basitçe takip edilmez. Sistemsiz ticaret, bile düzgün bir şekilde uygulanan hatalı bir ticaret sisteminden daha kötü sonuçlar verir.

Sermaye Yönetimi Hataları

Diğer bir hata grubu sermaye yönetimiyle ilgilidir.

Hacim Artırma

Bu gruptaki en yaygın hata, makul bir kaldıraç oranını aşan büyük bir artırma yapılmasıdır. Genellikle şöyle olur: Ticaret kariyerlerinin başında birçok piyasa katılımcısı, sermaye yönetimi kurallarına uyar ve izin verilen ticaret kaldıraç oranını aşmamayı planlar. Ancak birkaç başarılı işlemin ardından sermaye yönetimi kuralları göz ardı edilir ve kaldıraç en üst düzeye çıkarılır. Bu genellikle kötü sonuçlara yol açar.

Yanlış ‘Stop’lar

Ayrıca, birçok hata, bir tüccarın yanlış stop emirleri vermesiyle ilgilidir. Tabii ki, stop emirlerinin matematiksel olarak doğru bir şekilde ayarlanması için bir yöntem yoktur. Tüccar, ‘stop’ noktasını belirlerken bir taviz vermek zorundadır. Mevcut fiyatın çok yakınındaki bir stop emri (kısa) genellikle pozisyonun rastgele bir piyasa hareketiyle kapanmasına yol açar. Ve mevcut fiyatın çok uzağındaki bir stop emri (uzun), nadiren tetiklenir, ancak tüccar için büyük kayıplara yol açar.

Bu nedenle, bir tüccar ‘stop’ ayarını yaparken, her işlemde yüksek bir riskle stop emirlerinin tetiklenme olasılığını düşük tutmak ya da rastgele tetiklenme olasılığını yüksek tutmak arasında bir seçim yapmalıdır. Çoğu zaman, stop emirleri, en yakın fiyat minimumu veya maksimumunun arkasına yerleştirilir. Bu yaklaşım, rastgele tetiklenme olasılığını etkin bir şekilde minimize etmeye yardımcı olur.

Averajlaşma

Bir diğer yaygın hata da averajlaşmadır. Birçok tüccar, zarar eden bir pozisyon açtıktan sonra, aynı pozisyonu bir süre sonra tekrar açmaya çalışır ve bu iki pozisyonun ortalama açılış fiyatını iyileştirmeyi umar. Bu taktik bazı durumlarda kullanılabilir, ancak yalnızca kabul edilebilir risk seviyesinin aşılmadığı durumlarda.

Eğer averajlaşma, kredi kaynakları kullanılarak yapılırsa, bu taktik çok riskli olacaktır. Bir taraftan risk birikir. Diğer taraftan ise matematiksel beklenti bozulur. Eğer daha önce açılan pozisyona karşı trend uzun süre devam ederse, genellikle bu pozisyon bir margin call tetiklemesiyle sonuçlanır (broker’ın tüccarın işlemlerini kapattığı kayıpların kritik seviyesi).

Psikolojiyle İlgili Hatalar

Çoğu hata insan psikolojisiyle ilgilidir. Paradoxdur ki, tüccarlar psikolojik hataları bildikleri halde bunları yapmaya devam ederler.

Zararı Erteleme Denemesi

En tehlikeli psikolojik hata, bir zararı erteleme çabasıdır.

Genellikle, bir tüccar doğru bir şekilde piyasayı analiz eder, pozisyonlar açar, emirler yerleştirir ve ardından fiyatın stop emrine yaklaştığını görür. Ardından ‘stop’ emrini kaldırır veya daha uzağa taşır. Bu, istatistiksel parametreleri büyük ölçüde kötüleştirir çünkü bu durumda kayıplar yalnızca artar. Ve eğer açık pozisyona karşı hareket uzun süre devam ederse, büyük kayıplara yol açabilir. Ancak, insan psikolojisinin özelliği, her zaman ‘stop’u taşımak için “mantıklı” nedenler bulmasıdır.

Birçok insan, hayatın her alanında olumsuz bir sonucu ertelemek ister. Bir stop emrinin tetiklenme zamanı her zaman tatsızdır. Birçok tüccar bu durumda fiyatın tersine döneceğini bekler. Gerçekten de fiyat sıkça tersine dönebilir ve pozisyon karlı hale gelebilir. Ancak bir gün, piyasa dönmeyecek ve kayıp büyük olacaktır. Genellikle, kayıpları sabitleme isteksizliği, büyük miktarda para kaybetmenin sebebidir.

Erken Kapanış

Bir diğer psikolojik hata, karı erken sabitlemektir. Bu, çoğunlukla bir pozisyon açıldıktan sonra, piyasanın hızlı bir şekilde küçük karlar getirdiği durumlarda olur. Birçok tüccar, planlanan karı beklemeden elde edilen karı sabitler. Eğer sürekli olarak küçük karları sabitlerseniz, matematiksel beklentiyi düşürürsünüz. Eğer bu yöntem sistematik olarak kullanılırsa, kârlılığı olumsuz etkiler. Bu hata genellikle sabırsız olanlar veya kayıplardan korkanlar tarafından yapılır.

Bu tür hata, kayıpları sabitlememe isteksizliği kadar tehlikeli değildir, ancak yine de sık yapılmamalıdır.

Kısa Hareketlere Takılma

Bir diğer psikolojik hata, genellikle kolerik kişilerin yaşadığı hatadır. Bu hata, fiyatın hızlı değişim yaşadığı dönemlerde sıklıkla görülür. Acemi tüccarlar, fiyat hareketinin yönünde pozisyon açmaya çalışır ve sermaye yönetimi kurallarını göz ardı ederler. Pozisyonlar, genellikle piyasa hareketinin yönünde açılır çünkü bu kişiler grafiklerden “manyetik” bir etki alırlar. Bu tür bir hata genellikle felakete yol açmaz, ancak sık yapılırsa, ticaret sistemini bozabilir ve nihayetinde kayıplara yol açabilir.

Sistematiklik ve Tüccarın Günlüğü

Kendi ticaret sistemine sahip olmak, tüm ticaret hatalarına karşı evrensel bir çözümdür. Bu her zaman kolay değildir, çünkü bazen tüccarların pozisyon açmak için uygun zamanı beklemeleri gerekir. Ancak, uzun bir süre boyunca ve disiplinle uygulandığında, çok başarılı olmayan bir ticaret sistemi bile, sistemsiz ticaretten daha fazla kar getirir.

Psikolojik hatalar, tüccarların kendi arzularından kaynaklanır. Ancak bir kişi, bu hatalar ve sebepleri hakkında daha fazla bilgi sahibi olduğunda, gelecekte açgözlülük ve korkudan kaçınmak daha kolay olacaktır. Bir tüccarın günlüğünü tutmak, borsada ticaret yapmak için çok önemlidir.

Bir kişi ticaret sistemini kullanmaya başladığında, genellikle onun sonucuyla ilgili kabaca bir fikre sahiptir. Kendi ticaretini iyileştirme ve kârlılığı artırma fırsatına sahip olmak için, tüm eylemlerini kaydetmeleri gerekir. Ancak, yalnızca ticaret yapıldığı anları kaydetmek yeterli değildir. Bir pozisyonun açılma nedenini, ‘stop’un neden seçilen yere yerleştirildiğini ve karın neden belirli bir anda sabitlendiğini belirtmek gereklidir.

Yukarıda bahsedilen günlük, ticareti analiz etmenize ve geliştirmenize yardımcı olacaktır.

Ticaret hatalarından kaçınmanın en iyi yolu, kendi ticaret sistemini tutarlı ve açık bir şekilde izlemektir.