Fiyat hareketlerini analiz etmenin birçok yöntemi vardır, ancak grafik muhtemelen en basit ve görsel olanıdır. Fiyat dalgalanmalarını daha derinlemesine incelemek için çeşitli grafik türleri kullanılabilir. Bu grafiklerin yapısı belirleyicidir. X ekseni veya yatay eksende zaman aralığı belirtilirken, Y ekseni veya dikey eksende fiyat değişiklikleri gösterilir.
Fiyat değişikliklerini analiz ederken, genellikle “grafikler” olarak adlandırılan görseller kullanılır. Bu grafiklerde zaman aralığı bir dakikadan bir yıla kadar değişebilir.
Grafik Türleri
Fiyat dinamiklerini analiz etmek için genellikle kullanılan grafik türleri şunlardır:
- Tick grafikleri;
- Çubuk grafikleri;
- Çizgi grafikleri;
- Japon mum grafikleri.
Tick Grafikleri
Tick grafikleri (“Tick” kelimesinden gelir) bireysel kotasyon değerlerini görselleştirmeniz gerektiğinde en uygun olanıdır. Diğer grafik türlerinden temel farkı geleneksel bir X ekseninin olmamasıdır. Bir tick grafiğinde, noktalar Y ekseninde (fiyatlar) belirli bir değere ve zaman ekseninde belirli bir standart adıma göre hareket eder.
Aktif bir piyasada genellikle birçok fiyat değişikliği görebilirsiniz. Bu, grafikte çok sayıda tick olarak yansıtılacaktır. Buna karşılık, pasif bir piyasada sınırlı sayıda tick bulunur.
Çubuk Grafikleri
Avrupa piyasalarında en yaygın kullanılan grafik türü çubuk grafiktir (Bar Chart). Çoğu durumda sütun grafik, çubuk grafik veya histogram olarak adlandırılır. Bu grafik, fiyat değişikliklerini gösteren basit yapısıyla öne çıkar. Bu tür bir grafikte en önemli veri noktaları şunlardır:
- Belli bir zaman dilimi için en düşük (Low) ve en yüksek (High) fiyat. Bu göstergeler belirlendikten sonra dikey bir çizgi ile bağlanmalı ve grafikte gösterilmelidir.
- Açılış fiyatı (Open). Bunu belirtmek için sağdan sola doğru küçük bir yatay çizgi çizilir.
- Kapanış fiyatı (Close). Bunu belirtmek için soldan sağa doğru küçük bir yatay çizgi çizilir.
Çizgi Grafik
Çizgi Grafik, genellikle bireysel analizlerde kullanılır. Gün içindeki fiyat hareketlerinin tüm verilerini yansıtamaz. Ancak, küçük veri miktarlarıyla veya piyasanın durağan olduğu durumlarda kullanışlıdır.
Bir çizgi grafikte noktalar, belirli bir zaman dilimindeki kapanış fiyatlarını gösterir ve bu noktalar birbirine bağlanarak grafik oluşturulur. Yakınlaştırıldığında bu grafik, düzgün bir eğri gibi görünür.
Japon Mum Grafikleri
Muhtemelen en kapsamlı ve bilgilendirici grafik türü Japon mum grafiğidir (Candle Stick veya Candlesticks). Bu grafik, çubuk grafikle benzer şekilde aynı dört ana fiyatı kullanır. Ancak Japon mum grafikleri, benzersiz özellikleri ve kullanım kolaylığı sayesinde çok daha anlaşılırdır. Birçok trader, bu grafiği fiyat hareketlerini teknik analiz etmek için ideal olarak görür.
Farklı veri kombinasyonları, grafikleri farklı şekilde yorumlamaya yardımcı olur. Deneyimli analistler, mumların görünümlerine ve temel göstergelere bakarak fiyat yönünü belirleyebilir ve tahmin edebilir.
Japon mumlarının yapısı oldukça ilginç ve benzersizdir. İnce ve kalın çizgiler içerir. Kalın çizgi, gerçek gövde (veya sadece gövde) olarak adlandırılır. Gövde, bir ticaret seansındaki açılış ve kapanış fiyatı arasındaki farkı temsil eder. Fark, gövdenin rengiyle belirlenir. Eğer kapanış fiyatı daha yüksekse gövde yeşil renkte olur. Tersine, eğer eğilim aşağı yönlüyse ve açılış fiyatı daha yüksekse, gövde kırmızı renkte olur. Bu nedenle kırmızı, “ayılar” rengi, yeşil ise “boğalar” rengi olarak adlandırılır.
Buna ek olarak, grafikte gövdeyi çevreleyen ince çizgiler bulunur. Bunlar, işlem gününün uç değerlerini gösterir ve gölgeler olarak adlandırılır. Gövdenin üstündeki gölgeler üst gölgeler, altındaki gölgeler ise alt gölgeler olarak bilinir. Alt gölgeler minimum fiyatı, üst gölgeler ise maksimum fiyatı belirler. Japonlar genellikle alt gölgeleri kuyruk, üst gölgeleri ise saç olarak adlandırır.
Japon mum grafikleri ile çubuk grafikleri arasındaki temel fark, görselliği ve kullanım kolaylığıdır. Bu, ticaret gününü hızlı bir şekilde gözden geçirmeyi ve verileri analiz etmeyi kolaylaştırır. Bu nedenle Japon mum grafikleri, diğer grafiklerden ayrılan pratikliği ve benzersizliği ile öne çıkar.