Para birimi korelasyonu, iki veya daha fazla döviz çiftinin değerinin aynı anda değiştiği durumlarda meydana gelir. Döviz çiftlerinin değeri aynı yönde hareket ettiğinde pozitif korelasyon, zıt yönlerde hareket ettiğinde ise negatif korelasyon oluşur.
Forex yatırımcılarının döviz çiftleri arasındaki ilişkiyi anlamaları gerekmektedir çünkü korelasyon, işlem hesabınızın maruz kaldığı riskleri etkileyebilir.
Para Birimi Çiftleri İki Ekonomiyi Temsil Eder
Döviz çiftleri, değeri birbirine oranla hesaplanan iki farklı para biriminden oluşur. Her para birimi, arz ve talebi etkileyen bir ekonomiyi temsil eder. Bir para biriminin fiyatı yükselirse (veya düşerse), yalnızca belirli bir döviz çiftine değil, diğer para birimlerine kıyasla da değer kazanır (veya kaybeder).
Örneğin, ABD doları Rus rublesine karşı değer kazanıyorsa, büyük olasılıkla sadece rubleye karşı değil, diğer döviz çiftlerine karşı da yükseliyordur. Bu da para birimi çiftlerinin izole bir şekilde işlem görmediğini gösterir.
Ancak bu, bir para biriminin diğer tüm para birimlerine karşı aynı oranda değişeceği anlamına gelmez. Örneğin, ABD doları rubleye karşı 50 pip yükselirse, bu Avustralya dolarına karşı da 50 pip yükseleceği anlamına gelmez. Ancak belirli bir miktarda pip yükselmesi muhtemeldir.
Pozitif Korelasyon
İki döviz çiftinin aynı yönde hareket etmesine pozitif korelasyon denir. Bir döviz çiftinin fiyatı yükselirse, diğer döviz çiftinin fiyatı da yükselir. Örneğin, EUR/USD ve AUD/USD çiftlerini ele alalım.
EUR/USD paritesi, euro ve ABD dolarından oluşur. EUR/USD değeri yükseliyorsa, euroya olan talep artıyor ve ABD dolarına olan talep azalıyor demektir. Sonuç olarak, euro ABD dolarına karşı değer kazanabilir.
ABD dolarına olan talep azaldığında, ABD dolarına karşı işlem gören diğer döviz çiftlerinde de talep azalır. Bu, ABD dolarının sadece belirli bir para birimine karşı değil, genel olarak zayıfladığını gösterir.
EUR/USD yükseliyorsa ve bu yükseliş doların zayıflaması nedeniyle oluyorsa, AUD/USD’nin de yükselmesi beklenir. Aşağıda EUR/USD ve AUD/USD arasındaki pozitif korelasyon gösterilmektedir.
Negatif Korelasyon
İki döviz çiftinin fiyatları zıt yönlerde hareket ettiğinde negatif korelasyon oluşur. Bir para birimi yükselirken diğeri düşer. Örneğin, EUR/USD ve USD/JPY çiftleri.
ABD dolarına olan talep arttığında, EUR/USD düşer ve USD/JPY yükselir. Bunun nedeni, ABD dolarının farklı döviz çiftlerinde farklı şekillerde temsil edilmesidir. EUR/USD’nin yükselmesi ve USD/JPY’nin düşmesi, ABD dolarının zayıfladığı anlamına gelir.
Birden Fazla Döviz Çifti ile İşlem Yapmak
Birden fazla döviz çifti ile işlem yapıyorsanız, para birimi korelasyonu nedeniyle önlem almanız gerekir.
Para birimi korelasyonu, işlem hesabınızdaki riski artırabilir
Diyelim ki bir işlemde hesabınızın %2’sini riske atıyorsunuz. Eğer EUR/USD ve GBP/USD’de uzun (buy) pozisyon açarsanız, her işlemde %2 risk alıyormuş gibi görünebilir.
Ancak, EUR/USD ve GBP/USD çiftleri arasında pozitif korelasyon olduğundan, birinin fiyatı belirli bir yönde hareket ederse, diğerinin de aynı yönde hareket etme olasılığı yüksektir. Yani, bir parite zarar yönüne hareket ederse, diğer parite de benzer şekilde hareket edecektir. Bu durumda, aslında hesabınızın %4’ünü riske atmış olursunuz.
Korelasyonlu işlemler birbirini nötrleyebilir
Örneğin, EUR/USD’de uzun (buy) ve GBP/USD’de kısa (sell) pozisyon açarsanız, bu paritelerin aynı yönde hareket etmesi olasıdır. Bu durumda, biri kâr ederken diğeri zarar eder. Yani bir işlemde elde edilen kâr, diğer işlemdeki zararla dengelenmiş olur.
Negatif korelasyona sahip para birimleri ile aynı yönde pozisyon açarsanız (örneğin EUR/USD ve USD/JPY), bir işlemde kâr etmek, diğer işlemde zarar etmek anlamına gelir.
Korelasyon Ölçülebilir
Döviz çiftleri arasındaki korelasyonlar sabit değildir. Temel faktörler korelasyonu etkileyebilir ve zamanla korelasyon zayıflayabilir veya tamamen bozulabilir. Finans piyasalarında korelasyon genellikle -1 ile +1 arasında ölçülür.
- +1: Mükemmel pozitif korelasyon
- -1: Mükemmel negatif korelasyon
- 0: Hiçbir korelasyon yok
Para Birimi Korelasyonunu Kâr İçin Kullanma
Bazen para birimi korelasyonu, işlem fırsatları sunabilir. Bir döviz çiftinin hareketini analiz ederek diğer çiftin hareketini tahmin edebilirsiniz – ancak yalnızca aralarında güçlü bir korelasyon varsa.
İşlemleri Analiz Etme ve Onaylama
Korelasyon, belirli bir döviz çiftiyle ilgili analizleri doğrulamak için kullanılabilir. Korelasyon tam olarak aynı hareketleri göstermez, ancak benzer yönlü hareketleri takip edebilirsiniz.
Bu yöntem, pozitif korelasyon gösteren döviz çiftlerinin aynı yönde değişip değişmediğini belirlemeye yardımcı olur. Örneğin, EUR/USD’nin düştüğünü fark ederseniz, kısa (sell) işlem açmayı düşünmeden önce GBP/USD ve AUD/USD gibi pozitif korelasyonlu çiftleri inceleyebilirsiniz.
Eğer onlar da aynı şekilde düşüyorsa, temel faktörlerin piyasayı etkilediğini varsayabilirsiniz. Bu, yeni bir trendin oluştuğunu göstererek işlem doğruluğunu artırabilir.
Aşağıdaki grafiklerde üç döviz çiftinin aynı yönde hareket ettiği bir örnek gösterilmektedir. Bu, başarılı bir işlem yapma olasılığını artırır.
Kötü İşlemlerden Kaçınma
Korelasyon, yanlış işlemlerden kaçınmanıza da yardımcı olabilir (örneğin, yanlış kırılmaları filtreleyerek).
Eğer belirli bir döviz çifti belli bir aralıkta işlem görüyorsa ve aralığı kırarak yükseliyorsa, pozitif korelasyonlu çiftlerin de benzer bir kırılma yaşayıp yaşamadığını kontrol edebilirsiniz.
Örneğin, EUR/USD, AUD/USD ve GBP/USD gibi pariteleri ele alalım. Aşağıdaki grafikte, EUR/USD’nin aralıktan çıktığını ve yükselmeye devam ettiğini görebilirsiniz.
Ancak, AUD/USD ve GBP/USD aynı şekilde hareket etmiyorsa, EUR/USD’nin yükselişinin yanıltıcı olabileceğini fark edebilirsiniz. Bu tür analizlerle, yanlış işlemlerden kaçınabilir ve daha güvenli kararlar alabilirsiniz.